Tranh sơn mài là gì? Tìm hiểu công đoạn sơn mài truyền thống

Sơn mài được biết đến là chất liệu hội họa đường dùng rất nhiều ở trên thế giới. Ở Việt Nam sơn mài chính là thành quả của mức độ tìm tòi phát triển của nghề sơn thủ công truyền thống. Đến đầu thập niên 1930, những họa sĩ Việt Nam ở trường Mỹ thuật Đông Dương đã phát hiện ra những vật liệu màu từ: trứng, vỏ ốc, tre,… tiếp đến áp dụng kỹ thuật sơn mài vốn có nhằm tạo thành từng bức tranh sơn mài đúng nghĩa. Khái niệm sơn mài từ đó cũng phổ biến hơn ở Việt Nam.

Theo dòng lịch sử ở Việt Nam, từng viết tích về sơn mài đã được tìm thấy đầu tiên cách đây hàng trăm năm TCN. Dân ta cũng đã sử dụng mủ cây sơn để trét thuyền, lần lượt qua từng triều đại Lý, Lê, Trần vẫn còn giữ lại rất nhiều các cổ vật, nhiều pho tượng gỗ hay là đất đều được sơn son thiếp vàng.

Từ thời điểm mà những họa sĩ Việt Nam đưa vật liệu màu mới vào dùng thì nghệ thuật tranh sơn mài Việt Nam mới chính thức phát triển. Theo như nhiều nguồn tin tức chia sẻ, tranh sơn mài là loại tranh dùng những vật liệu truyền thống trong kỹ thuật sơn màu như: sơn cánh gián làm chất kết dính, sơn then, đi cùng với đó là những loại son, bạc thếp, vỏ trai,… để vẽ ở trên nền vóc màu đen.

Nhằm sáng tác được một bức tranh sơn mài hoàn chỉnh, những họa sĩ sơn mài truyền thống thường sẽ mất rất nhiều thời gian, trung bình khoảng tầm 6 tháng. Thật sự với những người không có tình yêu và đam mê với bộ môn nghệ thuật này thì sẽ rất dễ bỏ ngang. Giá trị dùng của tranh cũng tồn tại rất lâu theo thời gian nếu như người chơi tranh biết cách giữ gìn và nâng niu.

Thông tin chuyên trang hasselbladbron.com chia sẻ ở trên chắc mọi người cũng đã hiểu rõ về khái niệm tranh sơn mài là gì. Tiếp đến các chuyên gia sẽ bật mí cho mọi người cũng được biết về từng công đoạn sơn mài truyền thống cụ thể như sau:

Từng sản phẩm đồ bật cần sơn ngày xưa thường được dùng giấy hoặc vải. Sử dụng đất phù sa hoặc là bột đá trộn sơn giã nhuyễn cùng giấy hoặc là vải rồi hôm, chít từng vết rạn nứt của gỗ. Theo đó, mỗi lần tiến hành làm lót thêm 1 lớp giấy/ vải, sau đó sẽ đục cá để cài và gắn sơn cho từng nẹp gỗ ngay sau tấm ván gỗ nhằm hạn chế được tình trạng bị nứt, sau khi gỗ khô mới bó. Làm như thế để bảo vệ tấm gỗ không bị thấm nước và không bị mối mọt.

Khi có được tấm gỗ, hình hoa hay là những đồ vật khác, các bạn sẽ gắn từng món đồ để trang trí lên sản phẩm như vỏ của quả trứng, bạc, vàng,… tiếp đến sẽ phủ sơn rồi tiến hành mài phẳng và sau đó sẽ sử dụng màu. Với kỹ thuật sơn phủ tượng và đồ nội thấy như hoành phi, hương án, câu đối người phải làm ở trong phòng kính nhằm hạn chế gió thổi bay nguyên liệu như quỳ bạc, vàng và tránh bụi bám vào nước sơn khi đang còn ướt.

Trước khi đánh bóng từng sản phẩm cần phải làm mà các bạn nên mài nhằm tạo được độ bóng cho sản phẩm, lưu ý không được phép sử dụng dầu bóng ở trong giai đoạn mài, đây cũng chính là điểm độc đáo của tranh. Mọi người có thể tiến hành sử dụng những nguyên liệu như lá chuối khô, giấy ráp, tóc rối,… để mà cho tranh đath chất lượng cao.

Tiếp đến mọi người hãy cùng nhau tìm hiểu đến quy trình thực hiện tạo ra sản phẩm sơn mài được tiến hành qua các bước như sau:

• Bước 1: đầu tiên cần phải chuẩn bị nguyên liệu như gỗ, đồ sử dụng đi kèm.
• Bước 2: làm sạch bề mặt gỗ, bề mặt phải trơn và bóng.
• Bước 3: tiến hành phủ một lớp keo lên trên bề mặt.
• Bước 4: sau khi lớp keo khô phủ lớp sơn mài (sơn tự nhiên, mùi cưa,…) tiếp đến lớp cốt tông phủ tăng độ bền cho sản phẩm.
• Bước 5: hỗn hợp một lớp sơn sống được sử dụng cho đất phù sa đã khô lên bề mặt.
• Bước 6: ở bước này sẽ tiến hành dát vật liệu đi kèm như bạc, vàng,… lên bề mặt sản phẩm.
• Bước 7: phủ lớp màu được pha lẫn với dầu đánh bóng nhằm tạo được độ bóng mịn, màu được bền đẹp hơn.
• Bước 8: tạo độ bóng hơn thì nên mài màu.
• Bước 9: vẽ từng họa tiết, chạm khắc theo đúng yêu cầu.
• Bước 10: phủ bóng và mài.
• Bước a1: sử dụng những công cụ cầm tay nhằm đánh bóng sản phẩm.
• Bước 12: kiểm tra sản phẩm.

Hy vọng với toàn bộ những thông tin được chia sẻ ở trên thì mọi người cũng đã hiểu rõ về loại tranh sơn mài là gì và quy trình sản xuất như thế nào. Mọi người muốn tìm hiểu thêm nhiều kiến thức hữu ích khác nữa thì hãy thường xuyên vào chuyên trang này để cập nhật nhé!